In het kader van de Orange the World campagne en het onderzoeksrapport Straat intimidatie in Nederland interviewden we Garance Reus-Deelder, directeur van Plan International.
83 procent van de Nederlandse meisjes heeft ongewenst seksueel gedrag in de openbare ruimte ervaren. Zo blijkt uit het onderzoek van Plan International onder ruim duizend meisjes en jonge vrouwen tussen de 15 en 25 jaar. Orange the World ging in gesprek met Garance Reus-Deelder, directeur van Plan International, een partner van Orange the World: “Tijdens de Nacht Tegen Seksueel Geweld (op 17 mei 2025 vindt de derde editie plaats in Rotterdam), vraagt Plan International aandacht voor dit wereldwijde probleem.”
Wat was uw eerste reactie toen u de uitkomsten van jullie onderzoek zag?
De cijfers blijven schokkend, maar ik kijk er helaas niet van op. We hebben vergelijkbare onderzoeken uitgevoerd in landen waar Plan International actief is, zoals Uganda, Peru en India. Ook daaruit blijkt dat seksuele intimidatie en seksueel geweld wijdverspreide problemen zijn.
Wat baart u het meeste zorgen?
6 op de 10 meisjes (63%) laten weten dat seksueel ongewenst gedrag ze beperkt in hun bewegingsvrijheid. Zo mijden zij het openbaar vervoer, sportclubjes of hobby’s en missen ze in het uiterste geval school of werk. Meisjes leren zichzelf, bewust of onbewust, aan om ongewenste ervaringen te minimaliseren, terwijl het hen remt in hun ontwikkeling.
Het belang van dit onderzoek is dat we gekeken hebben naar welke impact seksuele intimidatie en geweld hebben op de bewegingsvrijheid en ontwikkeling van meisjes en vrouwen in Nederland. Zo illustreert het onderzoek hoe ongewenst seksueel gedrag meisjes ervan weerhoudt een hobby of sport te beoefenen omdat de weg erheen onveilig is. En hoe, in het uiterste geval, de angst om lastiggevallen te worden meisjes belemmert naar school te gaan of te solliciteren op een bepaalde baan. Dat is onacceptabel. Dergelijke intimidatie leidt dus tot kansenongelijkheid! Meisjes en jonge vrouwen moeten zich volledig kunnen ontwikkelen, vrij van intimidatie en geweld.
Ons nieuwste onderzoek bevestigt een zorgwekkend patroon: jongens en mannen herkennen bepaalde gedragingen niet als ongewenst, terwijl die bij meisjes en vrouwen gevoelens van ongemak en onveiligheid oproepen. Zo geven veel jonge mannen aan vrouwen onbewust na te staren of opmerkingen te maken over hun uiterlijk, iets wat zij zelf zien als complimenten, maar wat door meisjes en vrouwen vaak als intimiderend wordt ervaren. Dit gebrek aan herkenning vergroot de kloof en versterkt het probleem.
Hoe kan men elkaar inspireren om van omstander medestander te worden?
Spreek je uit! Om seksuele intimidatie en geweld te bestrijden, is het belangrijk dat we het onderwerp bespreekbaar blijven maken en bewustwording te creëren bij jongens en mannen. Mannen moeten zich krachtiger uitspreken en leren wat de gevolgen zijn van hun gedrag en hoe ze een rol kunnen spelen in het bevorderen van een veilige omgeving voor iedereen.
Het aanpakken van seksueel geweld en intimidatie tegen meisjes en vrouwen op straat vereist een collectieve inspanning en een verandering in normen. Het is cruciaal om via scholen, online platforms en media mensen bewust te maken over de ernst van straatintimidatie en geweld. Hierin moet worden meegenomen hoe omstanders effectief kunnen ingrijpen zonder hun eigen veiligheid in gevaar te brengen.
Hoe zet Plan International zich in tegen seksueel geweld?
In de landen waar Plan International werkt, geven we voorlichting over meisjesrechten en gendergelijkheid en trainen we zowel jongens als meisjes om zich actief uit te spreken tegen seksuele intimidatie en geweld. Daarnaast lobbyen wij voor betere handhaving door autoriteiten en veilige routes naar school of werk. We bieden psychosociale hulp en gezondheidszorg en zetten safe spaces op waar vrouwen en meisjes hun ervaringen kunnen delen.
Op 17 mei 2025 organiseren we de Nacht Tegen Seksueel Geweld in Rotterdam. Een jaarlijkse wandeltocht van 20 kilometer om een vuist te maken tegen seksueel geweld. Tijdens de wandeling worden deelnemers bewust gemaakt van de gevolgen die seksueel geweld heeft op de levens van vrouwen en meisjes wereldwijd. Aanmelden om mee te lopen kan al. Kijk op Nacht Tegen Seksueel Geweld voor meer info.
Heeft u nog een boodschap die u graag wilt meegeven aan de lezers van dit interview?
Ik roep iedereen op om heel alert te blijven op afkalvende rechten voor vrouwen en meisjes. Straatintimidatie is onderdeel van een breder issue: meisjes en jonge vrouwen, zeker degenen die actief opkomen voor hun rechten, worden op allerlei manieren de mond gesnoerd. Wereldwijd stagneert de vooruitgang op gendergelijkheid. En verworven rechten, denk aan het recht op abortus, staan steeds vaker opnieuw ter discussie. We moeten vrouwenrechten blijven verdedigen. Iedereen heeft daar een rol in te spelen.